Sanktuarium w Lipinkach to wyjątkowe miejsce kultu, które zyskało szerokie uznanie wśród wiernych. Jest to sanktuarium maryjne, które zasłynęło dzięki wyjątkowej figurze Matki Bożej Wniebowziętej.
Figura ta, znana jako łaskami słynąca Matka Boża Lipińska, przyciąga rzesze pielgrzymów, którzy przybywają z różnych zakątków Polski, aby oddać hołd i modlić się przed tym cennym symbolem wiary.
Sanktuarium mieści się w Lipinkach, które leżą w malowniczym województwie małopolskim, w ramach diecezji rzeszowskiej. To miejsce nie tylko stanowi ważny punkt na religijnej mapie Polski, ale także przyczynia się do propagowania duchowych wartości wśród społeczności lokalnej.
Historia
Historia związana z figurą Matki Bożej Lipińskiej pozostaje otoczona tajemnicą. Nie udało się ustalić dokładnego czasu jej powstania ani nazwiska twórcy. Przypuszcza się, że musiał to być artysta o dużych umiejętnościach, a sama figura mogła powstać w Krakowie. W lokalnych legendach pojawia się informacja o węgierskim pochodzeniu figury, jednak badacze historii nie uznają tej tezy za wiarygodną.
Tożsamość fundatora, który zlecił wykonanie figury, pozostaje nieznana. Możliwe, że była ona darem mieszczan Biecza dla kościoła w Męcinie Wielkiej, którego własnością miasto było w tamtych czasach. Koniec XV wieku przyniósł Męcinie Wielkiej dramatyczne zmiany, gdyż w wyniku zarazy oraz licznych konfliktów zbrojnych, tereny te wyludniły się, co doprowadziło do likwidacji lokalnej parafii rzymskokatolickiej.
Z początkiem XVI wieku w regionie osiedli Wołosi, co mogło skutkować utworzeniem dla nich nowej parafii: greckokatolickiej lub prawosławnej. Wzmianki na temat przeniesienia figury do Lipinek są liczne i zróżnicowane. Jedna z wersji mówi o tym, że figura przypłynęła do Lipinek na wezbranych wodach rzeki, osiadając na brzegu w rejonie pierwszego kościoła. Inna wskazuje, że figura została skradziona przez ludność polską i przewieziona do Lipinek po przybyciu Wołochów do Męciny Wielkiej.
Pierwsza świątynia w Lipinkach, drewniana, była pod wezwaniem św. Marcina. Znajdowała się w centralnej części wsi, tuż nad rzeką, na jej lewym brzegu. Świadectwem jej istnienia jest kapliczka, która została zbudowana z kamieni pochodzących z jej fundamentów. Figura pozostała w tym kościele aż do roku 1624, kiedy to zbudowano nową, kamienną świątynię na północnym krańcu wsi. Jak sądzono, istnieją dwa istotne powody, dla których rozpoczęto budowę nowej budowli. Po pierwsze, rozwijający się kult figury Matki Bożej Lipińskiej, a po drugie, chęć zyskania uznania od nowego właściciela miejscowości, hrabiego Jana Wielopolskiego.
Nowy kościół wybudowano w stylu renesansowym z osobną dzwonnicą oraz organy siedmio-głosowe. Wnętrze było bogato zdobione. Niestety, po 158 latach użytkowania, budynek został rozebrany w 1782 roku z powodu degradacji. W 1776 roku Lipinki nabył Ewaryst Andrzej Kuropatnicki, który dostrzegł zły stan poprzedniego kościoła i postanowił budować nową świątynię.
Kamień węgielny pod trzeci kościół położono 16 sierpnia 1780 roku. W 1887 roku przeprowadzono renowację budowli ze względu na uszkodzenia w sklepieniach i ścianach. Prace konserwatorskie miały miejsce także po dwóch pożarach – w 1912 oraz 1972 roku. Pożar w 1912 roku nadał kościołowi nowe oblicze, dominującymi kolorami stał się złoty i biały, a nowością były stacje drogi krzyżowej wykonane z dębu, pochodzącego z pobliskich lasów. W 1972 roku pożar doszczętnie zniszczył kościół, spalając dach oraz wieżę, co również doprowadziło do częściowego zniszczenia figury Matki Bożej Lipińskiej. Po odbudowie przeprowadzono ją w skromniejszym stylu niż przed katastrofą, z większym uwzględnieniem figury jako centralnego elementu.
Przy wejściu do nowego kościoła znajduje się kamienne naczynie, przypominające kielich, mające około 1 metra wysokości i ponad 60 centymetrów średnicy, prawdopodobnie pochodzi ono z wcześniejszych lipińskich świątyń. Pożar kościoła miał miejsce tuż po uzyskaniu przez ordynariusza diecezji, biskupa Jerzego Ablewicza, zgody na koronację figury Matki Bożej Lipińskiej. Kultywowanie maryjnego kultu od XVII wieku w Lipinkach i okolicznych miejscowościach doprowadziło do powierzenia wykonania kopii zniszczonej figury. Po rekonstrukcji figury i odbudowie kościoła rozpoczęto przygotowania do koronacji, która miała się odbyć 17 sierpnia 1980 roku, po wcześniejszym wydaniu dekretu przez Kapitułę bazyliki św. Piotra w Rzymie już 13 lipca 1969 roku, lecz pożar kościoła uniemożliwił tę uroczystość.
W ceremonii koronacji wzięło udział wielu duchownych, w tym 22 biskupów i około 800 księży oraz blisko 400 sióstr zakonnych, a także tłumy wiernych. W 1998 roku poświęcono teren pod budowę nowego, czwartego z kolei kościoła, którego konsekracja miała miejsce 15 sierpnia 2005 roku, w dniu Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Tego samego dnia figura Matki Bożej Lipińskiej została przeniesiona do nowej świątyni, która stała się wotum wdzięczności dla Matki Bożej Lipińskiej, jako symbol srebrnego jubileuszu koronacji oraz opieki trwającej ponad 500 lat. Konsekracji dokonał ks. biskup Kazimierz Górny, ordynariusz diecezji rzeszowskiej.
Figura
Figura przedstawiająca Matkę Bożą Lipińską została ręcznie wyrzeźbiona z drewna lipowego. Jest to technika znana już w średniowieczu, gdzie rzeźbiarze, w celu ochrony drewna przed pękaniem, wydrążali tylną część rzeźby. W to wydrążenie wmontowano fragment oryginalnej figury, który udało się uratować z pożaru, który miał miejsce w 1972 roku.
Ta przyścienna rzeźba gotycka ma imponującą wysokość 121 cm i przedstawia Maryję jako Królową Wniebowziętą. Postać Najświętszej Matki stoi z dzieciątkiem na prawej ręce i berłem w lewej. Cechą charakterystyczną Madonny Lipińskiej, tak jak u innych typowych „Pięknych Madonn”, jest jej sposób ukazania w kontrapoście. Jej strój obejmuje złotą suknię oraz płaszcz, a na stóp ma delikatne pantofelki.
Na głowie Madonny znajduje się korona, z której opadają po bokach staropolskie nałęczki, dodające całości elegancji i dostojności. Figura Maryi przedstawia młodą kobietę, zdającą się mieć około 17-20 lat. Dzieciątko, które trzyma w prawej ręce, wydaje się nadzwyczaj małe, chociaż twarzyczka przypomina wygląd osoby dorosłej. Dzieciątko z kolei mocno trzyma jabłko królewskie obiema rączkami.
Specyfikacja kultu
W tym wyjątkowym sanktuarium szczególną uwagę przykłada się do intencji rolników oraz modlitw o trzeźwość. To miejsce stanowi jedno z najważniejszych punktów pielgrzymkowych w diecezji rzeszowskiej, przyciągając rzesze wiernych każdego roku.
Rocznie odwiedza je średnio od 50 do 70 grup pielgrzymkowych, co przekłada się na około 10 tysięcy oddanych pątników. Główne uroczystości odpustowe odbywają się w dniach od 14 do 17 sierpnia z okazji Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Pozostałe obiekty:
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lipinkach | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lipinkach (stary)Oceń: Sanktuarium Matki Bożej Wniebowziętej w Lipinkach